nootje

Rococo (1730-1760)

Zang in die periode moest vooral ontroerend en mooi zijn. Later werd zang steeds virtuozer doordat de castraten steeds meer op de voorgrond traden. Vrouwen mochten niet zingen in het openbaar en daarom werden de hoge zangpartijen aan falsetterende mannenstemmen en jongensstemmen toebedeeld. Vanaf begin van de 17e tot aan het eind van de 18e eeuw beheersten de castraten alle operahuizen van Italië, Duitsland en Engeland. Behalve in Frankrijk, daar kwam de castraat niet aan bod.

Lascia ch’io pianga – Rinaldo (1711) de Georg Friedrich Händel. Farinelli

Alessandro Scarlatti (1685-1757)

Scarlatti ontwikkelde een muzikaal idioom tot een taal van muzikale expressie. Zijn laatste opera’s en cantates vertegenwoordigen een voor die tijd hoog muzikaal en intellectueel niveau. Händel was een leerling van hem.

https://www.youtube.com/watch?v=WoixNjy1HkI

Pergolesi (1710-1736)

J.A. Hasse (1699–1783)

 

Het Weense publiek hield van grappenmakerij en gaf de serieuze opera in de 18e eeuw geen kans. In 1762 schoot de Duitstalige opera wortel en werd als Duits product ontvangen. Zie muziekgeschiedenis 17e eeuw Dafne van Heinrich Schütz (1585 – 1672) 

Christoph Willibald Ritter von Gluck (1714-1787)

IPHIGÉNIE EN TAURIDE wordt als reformopera beschouwd omdat Gluck de terugkeer van de verstaanbaarheid van het woord proclameerde. Hij bereikte een grote verinnerlijking door geschreven versieringen en het recitativo accompagnato; recitatief op basis van een rijker uitgewerkte begeleiding. Ook de melodie heeft een grotere zelfstandigheid. Hij propageert prachtige eenvoud en expressie vanuit de harmonische mogelijkheden.

Complete opera’s

https://www.youtube.com/watch?v=iwtMpCFLn1A

https://youtu.be/WqJJ7cUDYDw

 

Haydn (1732-1809)

https://www.youtube.com/watch?v=LZsZUX8v5ds

 

Mozart (1756-1791)

Dankzij Mozart is het Duitse Singspiel tot grote hoogte gekomen. Het Duitse Singspiel, nauw verwant met de Franse opéra-comique en de Engelse ballad-opera, ontwikkelde zich in de 18e eeuw als tegenhanger van de opera. De teksten zijn Italiaanse en Duitse libretto’s. In Mozarts opera’s vinden de aria en het recitatief hun identiteit en het drama krijgt een menselijke psychologische inhoud. Zijn laatste werken zijn het bekendst geworden:

Er komen een aantal zeer hoge passages maar ook tamelijk lage voor in deze opera’s voor en er wordt aangenomen dat er in die tijd veel lichter werd gezongen dan tegenwoordig. De fortepiano van Mozart zou gestemd zijn op a = 422 Hertz, tegenwoordig is a = 440 Hertz de standaard.

Ludwig van Beethoven (1770 – 1827)

https://www.youtube.com/watch?v=Zzo2TTlm55U

Frankrijk

De opera kreeg in Frankrijk voet aan wal vanaf 1647 dankzij Luigi Rossi’s Orfeo uitvoering: La Lyra d’Orfeo at the Court of Anne d’Autriche Christina Pluhar Veronique Gens L’Arpe. In 1653 kwam de Italiaan Giovanni Baptista Lully naar het Franse hof en schreef daar gedurende 20 jaar oa. 16 opera’s op tekst van toneelschrijver Moliere.

Rammeau (1683-1764)

Rammeau had als Franse theoreticus, componist en dirigent een grote invloed op de Franse opera na Lully. Hij werkte de opera uit tot een minder statige stijl.

LovesongsJohann Sebastian Bach (1685 – 1750)

Weinachtsoratorium

Italië

Opera buffe (kleine opera met een luchtig karakter) een beroemd voorbeeld is La serva padrone van Pergolesi:

 

Telemann (1681-1767)

Frankrijk, opera comique

Er ontstaat een strijd welke taal het meest geschikt zou zijn voor de opera Italiaans of Frans? Tot eind 19e eeuw waren dit beide talen totdat het Frans de overhand krijgt.

Duitsland, singspiele

Het Duitse volk is introverter dan de Fransen en Italianen en het Singspiel blijft in Duitsland een voorloper van de opera met een serieuzer karakter maar ontwikkelt zich naar beide kanten; ernstig en licht, waarbij het lied in het lichtere Singspiel een kenmerk is. Dat het Singspiel geen minderwaardig genre was blijkt uit het feit dat J.W.Goethe (1749-1832) er verschillende teksten voor geschreven heeft.

https://www.youtube.com/watch?v=h_SBl1ucCvg

Engeland

In Engeland ontwikkelde zich de maskerade, de verkleedpartij. Een theaterstuk met lyrische en dramatische dichtkunst, met zang en dans. Muziek maken was zo populair dat rijke lieden je enkel aannamen als je ook muziek kon maken.

Bij de kapper hing een luit aan de muur en zo ontstond barbershop.

Georg Friedrich Händel (1665 – 1759)

Händel kwam in 1710 naar Londen en bracht de Italiaanse operatraditie mee. Werken van hem zijn:

https://www.opera-arias.com/handel/giulio-cesare/

Engeland werd hierdoor overspoeld door de Italiaanse opera. The beggar’s opera van Christoph Pepusch was hier een reactie op en ontwikkelde hiermee de ballad-opera.

Nederland

Karel Hackaert (Brugge 1650-?)

Vroegste operawerken zijn:

Johannes van Bree

 

Bron: Diverse websites – Atlas van de zangkunst – Ank Reinders