Barok (1600-1750) en Classicisme (1640 -1720)
Rond 1600 wordt de vier-stemmigheid verdrongen door de vijf- en zes-stemmigheid. De majeur- en mineur-toonsoorten en de klassieke harmonieleer met regels voor het opheffen van dissonante klanken komen op.
De zangkunst ontwikkelde zich als zing-spreken op toon. De begeleiding was een luit, cembalo of virginaal met een baslijn gespeeld op een violino.
Er waren drie verschillende stijlen:
- stile recitativo: de vertellende stijl
- stile rappresentativo: de uitbeeldende stijl
- stile concitato: de opgewonden stijl (bijv. Monteverdi)
Eerste Duitse opera was Dafne van Heinrich Schütz
Heinrich Schütz (1585 – 1672 )
Overzicht van belangrijke componisten uit deze periode:
Purcell (1659-1695)
Purcell bewerkte in zijn korte leven vele theaterstukken voornamelijk van Shakespeare:
- King Arthur
- The tempest en
- A midsummer nights dream.
- Opera Dido and Aeneas:
Vivaldi (1678, Venetië, Italië 1741)
Cantata ebraica in dialogo (1681) Carlo Grossi en Aura soave Luzzascho Luzzaschi
De vroege opera ‘drammata per musica’ ontstond uit de Florentijnse Camerata. Een paar voorbeelden hiervan zijn:
- Giacopo Peri: Dafne (1597)
- Peri en Caccini: Eurydice (1602)
- Emilio de Cavalieri: Rappresentazione di anima e di corpo (1600)
- Monteverdi: Arianna; La favola d’orfeo (1607) Complete opera
Venetië was de eerste stad met een operagebouw en in 1637 wordt Manelli’s Andromeda als eerste opera opgevoerd. Een opera uit de 17e eeuw was Cupid and death van:
Gibbons (1583-1625)
Classicisme (1640 -1720)
De opera kreeg een vaste vorm:
- 1e sopraan – 1e sopraanzanger – deze held en heldin met hoge stem moesten elk vijf aria’s zingen: twee in het eerste bedrijf, twee in het tweede en een in het derde bedrijf
- 2e sopraan – 2e sopraanzanger; deze zangers mochten elk maar drie aria’s hebben
- de kleinste zangers mochten maar een of twee aria’s zingen
Deze operavorm met opzienbarende vocale prestaties werd verlevendigd met speciale effecten mbv toneelmachines en grootse decors met water, vuur en beesten om het spectaculair te maken.
Gluck (1714-1787) is een van de grote voorbeelden van het Classicisme (zie meer info bij 18e eeuw).
Bron: Wikipedia – Atlas van de zangkunst: Ank Reinders